Can Dündar – Büyülü Fener

 



Kitap Adı: Büyülü Fener 
Yazar: Can Dündar 
Yayıncı: İmge Kitabevi 
Sayfa Sayısı: 141 

Kayıpsınızdır.

Açık denizlerin sisli karanlığında pusulasız;

bir ışığa, bir sese

yalnız... umarsız...

Kalabalığın ortasında bir başınasınızdır.

Sonra birden, bir gong sesi yırtar karanlığı...

Uzak bir fenerin ışığı aydınlanır önünüz

sıra...

Gözbebeklerinizi o ışığa kitler,

gözkapaklarınızı kırpmadan ışığın çağrısına

koşarsınız.

Sisler dağılmaya başlar yavaş yavaş...

Neşeli pervane böcekleri gibi ışığına

yöneldiğiniz büyülü fener, rengarenk

vaatlerle sizi kendine çeker...

• 

Bülent Diken – Filmlerle Sosyoloji

Kitap Adı: Filmlerle Sosyoloji 
Yazar: Bülent Diken 
Yayıncı: Metis Yayınları 
Sayfa Sayısı: 226 

"Filmler asla "sadece film" ya da bizleri eğlendirmeyi ve dolayısıyla dikkatimizi dağıtarak bizi toplumsal gerçekliğimizle ilgili asıl sorunlardan ve mücadelelerden uzaklaştırmayı amaçlayan hafif kurgular değildir. Filmler yalan söylerken bile toplumsal yapımızın can evindeki yalanı söylerler. Bu nedenle, elinizdeki kitabı yanlızca filmlerin toplumsal gerçeği nasıl yansıttığı ya da meşrulaştırdığıyla ilgilenenler değil, toplumlarımızın nasıl olup da kendilerini ancak filmler aracılığıyla yeniden ürettiği konusunda fikir sahibi olmak isteyenler de okumalı. Uzun lafın kısası, tam da bu sebepten dolayı Filmlerle Sosyoloji'yi hemen hemen herkes okumalı." -Slavoj Zizek.
Filmlerle Sosyoloji en azından üç farklı şekilde okunabilir: Birincisi, film analizi aracılığıyla toplumsal teori yapmaya yönelik bir çaba olarak; nitekim kitabın her bölümü gerçeklik ile kurmaca, sinema ile toplumsal teori arasındaki ilişkiyi ele alıyor. İkincisi, toplumsal teori dahilindeki belli başlı alanlarla ve kavramlarla; toplumsal cinsiyet, kimlik, öteki, kitle, terör, korku ve güvenlik, kapitalizm ve direniş, kamplar ve yoksulluk, etik ve tanıklık, vb. ile bir hesaplaşma olarak. Üçüncüsü de, filmlerin analiz araçları olarak kullanıldığı bir sosyal teşhis girişimi, sinemayı sosyolojik amaçlar için kullanarak sosyoloji yapmaya yönelik bir çaba olarak okunabilir.

•   

Barış Kılınç – Michael Haneke Filmleri

 



Kitap Adı: Michael Haneke Filmleri 
Yazar: Barış Kılınç 
Yayıncı: Literatürk Academia 
Sayfa Sayısı: 80 

"Her şeyden vazgeçen her şeye malik olur" der Peyami Safa 'Şimşek' adlı romanında. Haneke'nin de filmlerinde böyle bir vazgeçişi önerdiği söylenirse çok da yanlış olmaz; yanlış olmaz ama bunun neoliberal politikalar evreninde, benciliğin körüklendiği bir uygarlık planında, romantik ve naif bir temenni olarak kalması olasılığı oldukça yüksek. Çünkü mutluluk ve hazzın saldırganca temini konusunda bireylerin olabildiğince motive edildiği bir ortamda, üstelik aksi yönde davranıldığında yok sayılma, sevilmeme ve başarısızlığın ağır yükünü tek başına yüklenmeyle karşı karşıya kalındığı bir toplumda, başka türlü davranmak ne mümkün. Böyle bir durumda malik olunacak tek şeyin hiçbir şey olacağı da kesin.

•   

Mustafa Ziyalan – Alengirli Filmler

 



Kitap Adı: Alengirli Filmler 
Yazar: Mustafa Ziyalan 
Yayıncı: Dedalus Kitap 
Sayfa Sayısı: 88 

Bir gün hayattan kaçıp alengirli bir film seyrederiz, sinemada. Kodlarıyla saplanıverir zihnimize, bir daha da çıkmaz bu film oradan.

Peki gerçekten heyecanlandık mı? Ya da korktuk mu? Neden etkiledi bu film bizi?

Görsel izleklerin bir kısmına, özellikle adından çokça bahsettiren, böylesi, türüne kült denilen bu filmlere kimse dokunamaz. Yıllarca süren enerjileriyle ve fısıltılarla yayılırlar. Sonra da ele avuca sığmazlar. Artık, onların varlıkları, sinema için bir yasa gibidir. Mustafa Ziyalan, bu filmleri, onların numaralarını, kahramanlarını ve anti-kahramanlarını kulağından tutup karşımıza dikiyor, onların tarzıyla konuşuyor.

•   

Aşktan da Üstün 50 Film

Kitap Adı: Aşktan da Üstün 50 Film 
Yazar: Cem Altınsaray, Tunca Arslan, Kemal Ekin Aysel, Burak Göral, Murat Özer, Burçin Ş. Yalçın 
Yayıncı: Kırmızı Kedi Yayınevi 
Sayfa Sayısı: 171 

İçinde bulunduğumuz sinema atmosferi, iyisi kötüsü ile birçok tuzağı, tuzaklardan kaçış yolunu, kurtuluş ve mahvoluş alanlarını barındırıyor. Arka Pencere, yaşadığınız bu bina içinde sizin kurtuluşa ya da mahvoluşa kaçış noktanız olabilir. Oradan ihtiyacınız olan her türlü mühimmatı gizlice evinize taşıyabilirsiniz. Komşularınızı ve gizli kalmaya mahkum cinayetlerini izleyebilir, türlü türlü iyiliğin, hinliğin ve icraatın peşinde koşabilirsiniz. Yeter ki işinizi 'aşktan da üstün' bir duyguyla yapıp, sonunda aşkın her şeyi sarıp sarmaladığını fark edin... Kanımca, kötü eleştiri iyi eleştiriyi kovar. Dolayısıyla iyi eleştirinin ve sinema aşkının gövermesi için bu seçkiyi önemli bulduğumu belirtmem gerek. Seçkinin ileride yayımlanacak öteki yazılarla daha da gelişip büyüyeceğini, bize başka arka pencereler sunacağını umuyorum. Derviş Zaim Sinema hakkında yazmak ile sinema yapmak arasındaki ayrım bizim için çok önemli değil. İşin gerçeği, bugün filmler hakkında konuşmaktan en çok zevk aldığımız insanlar sinema yazarları. Bir grup sinema yazarının yaklaşık bir yıl önce bağımsız olarak kurdukları Arka Pencere'yi düzenli olarak takip ediyoruz, Hitchcock'un film adlarından oluşturdukları kendilerine özgü bir yazı evrenleri var. Bağımsız olduklarını da özellikle vurgulamak gerek. Yağmur Taylan, Durul Taylan Yazarlardan demek istemiyorum, sinemaseverler için sinemaseverlerden bir toplama, arkadaşlarınızla "Oğlum süper filmdi!" diye göz atacağınız bir başucu kitabı, sevgilinize hava atacağınız koleksiyonu az çok düzenleyecek yardımcı kitap. Ya da "Cennet Sineması"nın sonu gibi bir kitap diyelim kısaca da, gözlerimiz dolsun... İnan Temelkuran

•   

Kaybedenler Kulübü – Filmin Öyküsü

Kitap Adı: Kaybedenler Kulübü - Filmin Öyküsü 
Yazar: Kolektif 
Yayıncı: Altıkırkbeş Yayınları 
Sayfa Sayısı: 268 

Bu kitap aslen Türkiye'de bir ilki temsil ediyor, historyasında ilkleri barındırmak gibi genetik bir adeti olan Altıkırkbeş Yayın "Kaybedenler Kulübü" filminin "Filmin Öyküsü" alt başlığıyla kitaplaştırdı. İlk olan da bu zaten: bir filmin öyküsünün anlatılması. Senaryonun tamamını ve yönetmenin dekupe notlarını barındıran kitap, standart bir film kitabından sinema öğrencileri ve amatör filmciler için bir yol gösterici olması bakımından ayrılırken, kendine has edebi bir tadı da beraberinde sunuyor. Sadece bu değil ama; prodüksiyon öncesinden başlayan süreç, prodüksiyon sonrasına dek detaylarıyla uzmanları tarafından aktarılırken; senaristinden yönetmenine, görüntü yönetmeninden kurgu editörüne, sanat yönetmeninden oyunculara değin filmin sürecini ele alırken, set fotografları, kamera arkası görüntüleri ve notları, oyuncular, ekip, senarist ve yönetmenle yapılmış röportajlara, filmin gerçek karakterlerini de içine alarak sunan kitap, kendi başına bir hikaye olan "soundtrack" sürecinin de eşsiz ve titiz çalışmasını tanıklıklarla, çalışma notlarıyla birlikte ortaya koyan bir belge(sel) niteliği de taşıyor.

• 

Michael Korz – Senaryoda Dialog

 Adı: Senaryoda Dialog 
Yazar: Michael Korz 
Yayıncı: Altıkırkbeş Yayınları 
Sayfa Sayısı: 232 

İyi bir öykünüz olabilir, inanılmaz karakterler yaratmış, harika bir fikri müthiş bir sona taşımız olabilirsiniz ama karakterleriniz konuşamıyorsa elinizde sadece kötü bir senaryo var demektir.

Elinizdeki kitap, günlük konuşma dilinden başlayarak, tüm senaryo türleri için etkin ve doğru diyaloglar yazmanın yollarını, sık düşülen hataları gösterip, kolay ulaşılabilecek örneklerle de destekleyerek yazılmış, hızlı ve pratik bir kılavuz niteliği taşıyor.

• 

Reha Ülkü – Post-Sinema

Kitap Adı: Post-Sinema 
Yazar: Reha Ülkü 
Yayıncı: Mobidik Yayınları 

Sinema konusunda şimdiye dek 10’un üzerinde kitap yazdım. Bunun ilk 3’ü kuram, edim ve praksis senteziydi. Bunun üzerine 3 tane ‘kısa kes’ tabirli, kısa eleştiriler eklendi. Sonra da, post-, yeni- tam- gibi art-sinema kitapları geldi. Post-Sinema onlardan biri. Post-Sinema, 1995-2015 arasındaki dönem demek. Post-Sinema, post-n-modern politik dönemler gibi, 1’den çok art-sinemalar demek. Bunlardan 2-3 tanesi küsurlu olarak yazıldı. Bu kitap o metinleri içeriyor. Aynı zamanda, sözkonusu dönemde verilen sinemasal avangard ve deneysel örnekleri irdeliyor. Aynı zamanda sanatta bayağının ve yücenin grift izleğini sürüyor. Dolayısıyla Post-Sinema doğurdan sinemanın gelecekbilimi demek. Meraklı okur isterse, internet üzerinden arama yaparak, daha ileri okumalara ulaşabilir. İnternette tarafımdan yazılmış 200-300 adet sinema eleştirisi metni mevcut.

• 

Ala Sivas – İtalyan Sinemasına Bakış

Kitap Adı: İtalyan Sinemasına Bakış 
Yazar: Ala Sivas 
Yayıncı: Kırmızı Kedi Yayınevi 
Sayfa Sayısı: 184 

İtalyan sinemasının dünya sinema tarihine en büyük armağanlarından biri olan usta yönetmen Federico Fellini, "Sinemamız için izlenmesi gereken tek yol filmler yapmak, daha iyi filmler yapmak" sözleriyle gelecek nesillere ışık tutmaktaydı. Bugün Fellini'siz, Pasolini'siz, De Sica'sız ve daha pek çok ustanın yokluğunda yola devam eden İtalyan sineması, 60'lı yılların 'mucizevî filmler'ini geride bırakmış olsa da değişen endüstriyel dinamikleri, anlatısı ve yeni yönetmenleriyle adından söz ettirmektedir.
İlk yıllardan günümüze dek İtalyan sinemasının tarihsel adımlarına ulusal tarih, siyasi değişimler ve ekonomik dinamiklerin penceresinden bakan İtalyan Sinemasına Bakış, ilk İtalyan filmi Roma'nın Fethi'nden son yılların uluslararası başarıları Gomorra ve Il Divo'yu da kapsayan bir kronolojiyi okuma imkânı sağlıyor. Kitapta sessiz filmlerden Yeni Gerçekçilik'in öncülerine, mucizevî ekonomik yükselişten İtalyan usulü güldürünün acıtan gülümsemelerine, televizyonun esaretinde yok olmaya yüz tutan sinema dilinden 80'li yılların bireysel arayışlarına, 90'lı yılların Yeni-Yeni Gerçekçilik tartışmalarından 2000'lerin auteur'lerine bir ülke sinemasının panoraması ele aldığı gibi Amerikan sinemasının hâkimiyetindeki pazarda gerek yeni prodüktörlerin gerekse yeni kuşak yönetmenlerin adımlarıyla istikrar sağlama yolundaki çabaları takip ediliyor.

• 

Barry Norman – Yüzyılın Yüz Filmi

Kitap Adı: Yüzyılın Yüz Filmi 
Yazar: Barry Norman 
Yayıncı: Afa Yayınları 
Sayfa Sayısı: 270 

Bu kitapta sunulan benim beğendiğim ve veya sevdiğim filmlerin listesidir. Ve veya diyorum çünkü bazılarını sevmekten çok hayranlık duyuyorum. Hepsine uygulanan bir ölçüt ise bacaklara maratoncu bacaklarına sahip olma şartı. Hepsi de zaman sınavından geçmiş ve böyle bir ölçüte başvurduğum için son on yıl içinde birçok filmi liste dışı bıraktım. Bunların zamana dayanma güçleri henüz ispat edilmedi. Her neyse Kitapta, sinemanın iki yüzyılından benim seçtiğim 100 film yer alıyor. Dokunulmaz bir liste değil bu benim için hele sizin için hiç değil. Bir süre önce bir Fransız dergisi önde gelen sinemacılardan en beğendikleri on filmi sıralamalarını istemişti. Hepsi uzun uzun düşünerek ve zorlanarak on tane film adı çıkardı. Bir tek Martin Scorsese saymaya başladı ve ancak derginin ısrarıyla 125 te durabildi. Ona hak veriyorum 232,000 film içinden ya du bunların ne kadırın gördüyseniz onların içinden 100 tanesini seçmek altından kalkılması zor bir iş. Yapacağınız seçim, o sıradaki ruh haliniz ya da içinde bulunduğunuz koşullar gibi çok değişik faktörlere bağlı ister istemez. Bir on yıl sonra bu kitabı yeniden yazacak olsam bu liste farklı olur, belki de çok farklı. Her şey gibi iyi ve kötü hasat yılları oluyor ama kimi zaman bakıyorsunuz klasik olacak filmler almış yürümüş. Filmlerin olgunlaşması zaman alır. Benim diyeceğim sadece şu ki, şimdilik bu liste benim için yeterli. Beni büyük bir ekran, iyi bir projeksiyon makinesi ve bu filmlerin sağlam kopyalarıyla birlikte ıssız bir adaya bırakın, uzun bir süre kurutmayı düşünmem bile.

•